W tym artykule podpowiem ci, czym jest numer ISBN oraz jakim publikacjom się go nadaje. Zastanowimy się również nad tym, w jaki sposób uzyskanie tego numeru może być dla ciebie korzystne. Powiem ci też, jak wygląda procedura uzyskiwania numerów ISBN.
Jeśli śledzisz moje profile w mediach społecznościowych, wiesz już na pewno, że przygotowuję się do wydania mojego pierwszego e-booka. Chciałabym, żeby wyglądał jak najbardziej profesjonalnie, dlatego zainteresowałam się też kwestią uzyskiwania numeru ISBN. Wiele o tych numerach słyszałam, m.in. podczas moich studiów z edytorstwa, ale nigdy nie zastanawiałam się nad tym, skąd się taki numer bierze i jak wygląda proces jego nadawania.
Przeszłam przez tę procedurę i teraz już wiem! A teraz opowiem również tobie!
Czym jest numer ISBN?
ISBN, czyli International Standard Book Number, to międzynarodowy znormalizowany numer książki. Jest to unikalny numer, składający się obecnie z 13 cyfr. Nadaje się go konkretnemu tytułowi wydawniczemu po to, aby zidentyfikować zarówno publikację, jak i jej wydawcę.
Mianem ISBN określa się także cały międzynarodowo uznawany system identyfikacyjny w przemyśle wydawniczym, stosowany w różnego rodzaju bazach danych. Jest on przyjęty jako międzynarodowy standard ISO.
Jakim publikacjom nadaje się numer ISBN?
Sama nazwa ” międzynarodowy znormalizowany numer książki” jest nieco myląca. Numer ten można nadać różnym publikacjom, niekoniecznie książkom. Tak naprawdę definicja jest znacznie szersza. ISBN można nadać różnym publikacjom opartym na tekście. Numer ten można więc przyznać np. audiobookowi, który – choć jest „mówiony” – bazuje na wcześniej przygotowanym tekście. ISBN-y posiadają też np. mapy i programy multimedialne, ale nie można tych numerów nadać np. drukowanym katalogom reklamowym. Listę wyjaśniającą jakim publikacjom można nadać numer możesz odnaleźć na stronie e-isbn.pl.
Oprócz tego, że publikacja musi być oparta na tekście, drugim ważnym kryterium jest też to, czy została ona udostępniona publicznie. Musi to też być „wydawnictwo zwarte”, tzn. publikacja ukazująca się jednokrotnie jako zamknięta całość. Co nie znaczy, że nie może się ona składać z części. Za wydawnictwo zwarte może uchodzić np. trylogia. Reguły wydawania numerów ISBN wyraźnie mówią jednak, że nie przysługują one wydawnictwom ciągłym, seriom bez określonego terminu zakończenia i zasobom, które będą następnie aktualizowane.
Warto też pamiętać, że numer ISBN jest unikatowy dla każdej formy wydawniczej danej publikacji. Oznacza to, że jeśli na podstawie „Potopu” chcielibyśmy wydać książkę, audiobook, e-book oraz program multimedialny, każdej z tych form musielibyśmy nadać inny numer.
Czy numer ISBN jest obowiązkowy? Jaka jest korzyść z nadawania go naszej publikacji?
Nie ma obowiązku nadawania numeru ISBN publikacji, którą chcemy wydać. Jak ładnie odnotowano jednak na stronie e-isbn.pl „nadawanie numerów należy [jednak] do dobrych obyczajów branży wydawniczej”.
ISBN ma pośredni wpływ na rozpoznawalność publikacji. Publikacje z tym numerem są łatwiejsze w identyfikacji i mogą być też lepiej rozpoznawalne, co często nie pozostaje bez wpływu na ich potencjał sprzedażowy. Książka z nadanym numerem może być po prostu chętniej przyjęta do sprzedaży przez dystrybutorów.
Nie bez znaczenia jest także fakt, że od czasów zmiany przepisów podatkowych z listopada 2019 r. publikacje, które posiadają numer ISBN objęte są stawką podatkową 5%. Nawet jeśli nie jesteśmy podmiotami objętymi VAT może okazać się to pomocne podczas korzystania z usług innych jednostek, np. drukarni. To one z kolei sprzedadzą nam swoje usługi z niższym podatkiem VAT.
Co ważne, aby uzyskać ten numer nie trzeba mieć firmy! Wydawcą może być każda osoba prawna lub osoba fizyczna.
Jak mogę uzyskać numer ISBN i ile to kosztuje?
Mam dwie dobre wiadomości. Nadanie numeru ISBN jest bezpłatne – to po pierwsze. A po drugie procedura wnioskowania o jego nadanie jest bardzo prosta.
W Polsce numery nadaje Krajowe Biuro ISBN, które podlega Bibliotece Narodowej. Na stronach Biblioteki oraz na stronie e-isbn.pl można znaleźć szczegółowe i bardzo przystępne objaśnienie całej procedury.
Procedura nadania numeru
Wszystko rozpoczyna się od rejestracji na stronie e-isbn.pl. Należy utworzyć tam konto, podając e-mail i tworząc hasło. Następnie musimy dokonać weryfikacji poprzez kliknięcie w odpowiedni link, jaki system wygeneruje drogą mailową na podany adres.
Kiedy już mamy konto, logujemy się do systemu i przechodzimy przez proces rejestracji. W zależności od tego, czy jesteśmy osobą fizyczną, czy też reprezentujemy firmę, musimy wypełnić odpowiednie pola, o jakie system nas „zapyta”. Są to ogólne dane, m.in. teleadresowe, umożliwiające zidentyfikowanie nas jako wydawców.
Następnie musimy zaznaczyć, o jak dużą pulę numerów wnioskujemy. Nie można się ubiegać o jeden numer, system nadaje nam je w „paczkach”. Obecnie jest to pakiet 10, 100 lub 1000 numerów ISBN.
Na końcu musimy zaakceptować regulaminy i politykę prywatności. No i niestety – czego się nie spodziewałam – pobrać, wydrukować i podpisać wniosek. Kiedy mamy już zeskanowany ten dokument, wgrywamy go do systemu i klikamy „zakończ rejestrację”. Jeśli musicie zamknąć system i pójść wydrukować wniosek (tak jak ja!), można wprowadzone dane zapisać i wrócić do nich później.
Po zakończeniu rejestracji na ekranie pojawi się informacja o tym, w jakim czasie należy spodziewać się informacji zwrotnej od Krajowego Biura ISBN. Ja na ekranie zobaczyłam informację, że uzyskam informację zwrotną w przeciągu 2 dni roboczych. Informację o tym, że moje konto zostało zaakceptowane otrzymałam już jednak następnego dnia. Po zalogowaniu się do systemu zobaczyłam swoje numery ISBN.
Mogę je następnie rozdysponować na wydawane przeze mnie publikację. Polega to na tym, że wprowadzam dane publikacji do systemu (autora, tytuł, itd.). Następnie „zgłaszam wykorzystanie numeru” i mogę zrobić to samo z kolejnym numerem, jaki pokaże mi system. I tak aż do wykorzystania mojej puli.
Postscriptum
Mój e-book „Jak zbudować i potrzymać nawyk pisania?” już szczęśliwie trafił do sprzedaży : ) Możesz go nabyć w moim sklepie internetowym.
